ربط چشمی چیست و چطور در آن توانایی اشکار کنیم؟_طلوع شرق

ربط چشمی به ما پشتیبانی می‌کند تا رابطه عاطفی بهتری داشته باشیم و در جلسات مصاحبه شغلی یا مذاکره، نگرش مثبتی از خود را در مخاطب تشکیل کنیم و مطمعن او را جلب کنیم. این چنین ربط چشمی، توانایی همدلی عمیقی به ما می‌دهد تا روابط اجتماعی پایداری تشکیل کنیم. 

ربط چشمی چیست؟

ربط چشمی وقتی اتفاق می‌افتد که دو نفر در یک زمان به چشم‌های یکدیگر نگاه می‌کنند. این حالت، روشای از ربط غیرکلامی است و افراد از این طریق، گونه‌های مختلفی از احساسات را منتقل می‌کنند. بر خلاف دیگر پستانداران، با دقت به سفیدی حاضر در عنبیه چشم، ما به‌راحتی می‌توانیم فهمید شویم که دیگر افراد در هر لحظه به کجا نگاه می‌کنند.

در نتیجه، در ربط‌های بین‌فردی، بدون این‌که سر مخاطب به سمت خاصی حرکت کند، در هر لحظه فهمید می‌شویم که مخاطب به کجا نگاه می‌‌کند. همین توانایی انسان در برسی مسیر نگاه مخاطب، علتمی‌شود که ربط چشمی تبدیل به یکی از با اهمیت ترین روشهای ربط بین فردی شود.

 

به‌طور خلاصه، ربط چشمی یک حرکت اشکار است و وقتی اتفاق می‌افتد که فردی به‌صورت مستقیم در چشم فردی دیگر نگاه کند. در تعریفی دیگر، ربط چشمی به‌گفتن ارتباطی بصری با چشمان مخاطب در نظر گرفته می‌شود. ربط چشمی از پایه‌های روابط همدلانه و نفوذ عاطفی بر دیگران است.

 

 

 

چه وقتی ربط چشمی برقرار کنیم؟

ربط چشمی از ابتدای اغاز سخن بگویید و حتی قبل از گفتن کلمات اغاز می‌شود. به‌طور کلی، در همه طول تعامل ربط چشمی داریم سپس از گذشت ۴ تا ۵ ثانیه‌، می‌توانیم نگاه خود را به‌آرامی به‌سمت دست‌های مخاطب یا محیط اطراف بچرخانیم تا از زُل زدن جلوگیری کنیم و مجدد ربط چشمی خود را تشکیل کنیم. با وجود این روال، در نزدیک به ۵۰٪ الی ۷۰٪ از طول مکالمه، ربط چشمی پایداری خواهیم داشت.

انواع ربط چشمی چیست؟

انواع ربط چشمی شامل ۵ مورد خواهد شد که عبارت‌اند از:

1. عدم تماس چشمی
2. نگاه اجمالی
3. ربط چشمی مکرر
4. تماس چشمی پایدار به‌همراه لبخند
5. زُل زدن

یادگیری معنی هر کدام از انواع ربط چشمی به ما پشتیبانی می‌کند تا اطلاعات زیاد عمیقی از مخاطب در زندگی شخصی یا حرفه‌ای به‌دست بیاوریم و مؤثرترین شیوه ربط را انتخاب کنیم. در ادامه، هر کدام از آن‌ها را به‌تفصیل توضیح می‌دهیم.

۱. عدم تماس چشمی

اگر مخاطب در زمان گفتگو مدام به موبایل خود نگاه کرده یا به صداهای محیطی بیشتر از سخنان ما دقت کند، احساسات نامطلوب شدیدی در ما تشکیل می‌شود. این حالت، می‌تواند نشان‌دهنده عدم تمایل مخاطب به گفتگو، استرس یا حس ناامنی باشد. مدام دقت داشته باشیم که با نبوده است تماس چشمی، امید چندانی به تأثیرگذاری و شکل‌گیری ربط مثبت و پایدار وجود ندارد.

۲. نگاه اجمالی

اگر فردی در یک موقعیت اجتماعی «نگاه زودگذر یا اجمالی» (Glancing) به ما داشت، بسته به این‌که این روال هشیار یا ناهشیار باشد، معنی متغیری را به‌همراه دارد. این نگاه اگر به‌صورت هشیار باشد، نشان‌ می‌دهد که وجود ما را در موقعیت حس کرده است و گمان دارد که پا پیش بگذارد و به‌روشای تصمیم برقراری ربط را داشته باشد.

از آن‌سو، نگاه اجمالی ناهشیار در موقعیت‌های اجتماعی امری رایج، طبیعی و اتفاقی است و می‌تواند هنگامی اتفاق بیفتد که فردی به تازگی داخل محیط شده و در حال برسی موقعیت است یا در جستجوی موضوعی خاص، نگاه خود را در محیط می‌گرداند.

۳. ربط چشمی مکرر

اگر در یک محیط اجتماعی، فردی به‌‌صورت مداوم در حال نگاه کردن به ما است، می‌توانم یقین باشیم که تلاش دارد تا حرکت و عکس العمل‌ها یا حتی تناژ صدای ما را تحت نظر بگیرد و برآورد می‌کند که آیا جلو بیاید و داخل گفتگو شود یا خیر. بر پایه تحقیقات، تماس چشمی مکرر و تلاش برای تشکیل ربط چشمی، گمان وجود جذابیت و علاقه به گفتگو را زیاد افزایش می‌دهد.

۴. تماس چشمی پایدار به‌همراه لبخند

این مدل از ربط چشمی، مثبت‌ترین شیوه برای ربط چشمی و نشان‌دهنده وجود علاقه در زمان گفتگو است. این چنین روشای از ربط چشمی به‌طور معمول در تعامل های شرکای عاطفی، دوستان و همکاران ظاهر می‌شود و نشان‌دهنده علاقه به ادامه گفتگو و مورد قیمت قائل شدن برای مخاطب است. در فرهنگ غربی، تماس چشمی پایدار نشانی از وجود صداقت و دقت مشتاقانه است اما در برخی فرهنگ‌های آسیایی، تماس چشمی پایدار می‌تواند بی‌ادبانه برداشت شود.

۵. زُل زدن

زُل زدن افراد به چشمان ما با این‌که آزاردهنده است، اما می‌تواند نشان‌دهنده تمرکز زیاد زیاد بر سخن بگویید‌ها، وجود علاقه یا حتی حالتی پرخاشگرانه باشد. این‌که مخاطب به چشمان ما خیره شود، به خودی خود دلواپس کننده نیست، اما اگر دیگر نشانه‌های حاضر در انواع زبان بدن همانند فشردن لب‌ها یا مشت کردن دست‌ها یا اخم کردن ابروها نیز با زُل زدن همراه باشد، می‌توانیم یقین باشیم که در معرض تنش و انواع گوناگون خشونت قرار گرفته‌ایم.

آیا ربط چشمی می‌تواند عشق طویل مدت را پیش‌بینی کند؟

بر پایه پژوهش معروفی از متخصص روانشناسی دانشگاه هاروارد به‌نام «زیک روبین» (Zick Rubin)، زوج‌هایی که چندین سال از رابطه عاشقانه و مثبت آن‌ها می‌گذرد، بیشتر از ۷۵ درصد از زمان گفتگو در حال برقراری تماس چشمی پایدار با یکدیگر هستندو در حالی‌که میانگین برقراری ربط چشمی در زمان گفتگو نزدیک به ۳۰ تا ۶۰ درصد از زمان مکالمه است. این مشخص می کند که برقرار ربط چشمی پایدار، با برقراری عشقی پایدار در بین شرکای زندگی ربط مثبت معنادار دارد.

مزایا برقراری ربط چشمی موثر چیست؟

برخی از با اهمیت ترین مزایای برقرار ربط چشمی شامل انتقال احساسات و تشکیل تعقل، نشان دادن صداقت یا نشان دادن عشق است. در ادامه، با اهمیت ترین مزایای برقراری ربط چشمی را نام می‌بریم.

حال می‌توانیم هر کدام از این مزایا را توضیح می‌دهیم تا به‌طور کامل یاد بگیریم که مزایا ربط چشمی چیست و چه کاربردی دارد.

انتقال احساسات و تشکیل تعقل

تحقیقات بسیاری نشان داده‌اند که برقراری تماس چشمی با فعال شدن نورون‌های آینه‌ای حاضر در «سیستم لیمبیک» (Limbic System) مرتبط است. در نتیجه، با تشکیل تماس چشمی، نورون‌های یکسانی در مغز افراد فعال می‌شود و اگر چشم‌های ما در زمان تماس چشمی، مطلب نشاط و لذت را منتقل کنند، نورون‌های مربوط به حس نشاط و لذت در مغز فرد روبه رو نیز روشن می‌شود. این سطح از انتقال احساسات، علتشکل‌گیری تعلق و روابط همدلانه بین افراد می‌شود.

نشان دادن صداقت

مهم‌ترین شیوه سنجش صداقت افراد، برسی ربط چشمی است. اگر زمان برقراری ربط چشمی، مخاطب به چشم‌های ما نگاه نمی‌کند یا برای توضیح نوشته خاصی نگاه خود را می‌دزدد، این مشخص می کند که آن فرد یا استرس بسیاری دارد و حس ناامنی می‌کند یا در حال پوشاندن حقیقتی از ما است. در نهایت، ربط چشمی پایدار در کنار لبخند و حرکت سر، بهترین شیوه برای نشان دادن صداقت و جلب مطمعن مخاطب است.

نشان دادن عشق

بر پایه تحقیقات، بر قراری تماس چشمی طویل (حداقل ۲ دقیقه) با ترشح ترکیبات شیمیایی خاصی در مغز به‌نام «فنیل‌تیلامین» (Phenylethylamine | PEA) همراه است. این چنین، ماده فنیل‌تیلامین با ترشح «دوپامین» (Dopamine) و «نوراپی‌نفرین» (Norepinephrine)، حس خوشایندی را در فرد تشکیل کرده و همزمان او را شوق‌زده می‌کند. در نتیجه، اگر فردی با لبخند و زبان بدن گشوده در حال سخن بگویید با ما می بود، می‌توانیم گمان وجود عشق را در او بالا بدانیم.

روشای برای قانع کردن دیگران

پژوهش‌ها نشان خواهند داد که تماس چشمی مستقیم و پایدار، با افزایش احمال قانع شدن مخاطب همراه است و به‌گفتن تکنیک قانع کردن دیگران محسوب می‌شود. این چنین، با برسی تماس چشمی خود، می‌توانیم فهمید شویم که تا چه حدی بر روی دیگران نفوذ داریم.

افزایش فهمیدن متقابل

یکی از رایج‌ترین چالش‌های حاضر در روابط بین‌فردی، این است که مخاطب دچار سوءتفاهم شود و هر فردی برداشت‌های خاص خود را از سخن بگویید‌های ما داشته باشد. در حالی‌که داشتن تماس چشمی به افراد پشتیبانی می‌کند تا بر روی گفتگو متمرکز شوند و حالات چهره‌ای» (Facial Expressions) را تحلیل کنند. در نتیجه، افرادی که در زمان گفتگو تماس چشمی بهتری دارند، گمان سوءتفاهم و برداشت‌های نادرست را افت خواهند داد.

یه یاد ماندن حرف های‌ها

پژوهش‌ها نشان خواهند داد در طول تماس ویدئویی یا حضوری در قیاس با تماس تلفنی، افراد اطلاعات بیشتری را به یاد می‌آورند. این چنین، افرادی که در روابط حضوری ربط چشمی مناسب دارند، مطالب بیشتری را به یاد می‌آورند. یقیناً برای منفعت‌مندی از این مزیت ربط چشمی، نیازی به تماس چشمی زیاد طویل مدت با مخاطب‌ها نیست. بر پایه مطالعات، تنها اگر ۳۰ درصد از زمان گفتگو را تماس چشمی پایدار و مستقیم داشته باشیم، به‌شکل قابل توجهی مطالب بیشتری را به یاد خواهیم آورد.

تشخیص احساسات در ربط چشمی

چشم‌ها یکی از بهترین راه‌های انتقال احساسات می باشند و ربط چشمی به افراد پشتیبانی می‌کند تا در تعامل های خود، احساسات مخاطب را تشخیص دهند و همدلی بیشتری با او داشته باشند و این چنین، سبک تعاملی خود را با شرایط روحی مخاطب هماهنگ کنند. در ادامه، حالات چشم را در پی هر کدام از احساسات گفتن می‌کنیم.

• حس خشم: چشم‌های باریک در زمان گفتگو نشان دهنده گمان وجود خشم و راحت نبودن است.
• حس خجالت: نگاه پایدار به محیط اطراف، می‌تواند نشان دهنده عدم حس راحتی یا حتی حس آزردگی باشد.
• حس نشاط: حس خوشحالی می‌تواند با بزرگ شدن سایز مردمک چشم، ابروهای قوس‌دار و لبخند نمایش داده شود. بزرگ شدن مردمک چشم به‌معنی شوق‌زده شدن افراد و دلنشین بودن گفتگو برای آن‌ها است.
• حس هراس: با باز شدن بیشتر از حد چشم‌ها همراه است و در همین حال، دهان نیز می‌تواند حالت دایره‌ای همانند به «O» به‌خود بگیرد.

حتماً دقت داشته باشیم که این نشانه‌ها را در زمان ربط چشمی به‌صورت «صفر و یک» در نظر نگیریم. به این معنی که اگر فردی به محیط اطراف نگاه می‌کرد، نمی‌توانیم به‌طور قطعی برداشت کنیم که از ما آزرده شده است، بلکه تنها این گمان وجود دارد و با دیگر نشانه‌ها می‌توانیم این گمان را برسی کنیم. افراد دارای هوش اضطراب بالا، به‌خوبی می‌توانند احساسات مخاطب را تشخیص دهند و بر پایه آن، عکس العمل‌های بعدی خود را انتخاب کنند. 

نشان دادن احترام

تشکیل ربط چشمی در گفتگو، اگر با تکان دادن سر و لبخند زدن همراه باشد، نشان دهنده دقت ما به مخاطب و احترامی است که برای او قائل هستیم. به‌عبارت دیگر، تماس چشمی در ربط‌های محترمانه با اهمیت ترین مؤلفه برای نشان دادن اهمیت مخاطب است.

یقیناً برقرار کردن ربط چشمی پایدار در برخی فرهنگ‌ها نامحترمانه است. برای مثال، ژاپنی‌ها به کودکان خود می‌آموزند که در زمان سخن بگویید کردن، به گردن فرد روبه رو نگاه کند. در این صورت، باز هم صورت و چشم‌های مخاطب در دید افراد قرار می‌گیرد اما به‌اندازه تماس چشمی مستقیم نیست.

تشکیل جذابیت

پژوهش‌های بسیاری نشان داده‌اند که در تعامل های بین‌فردی، افرادی که تماس چشمی خوبی دارند، دلنشین‌تر به‌نظر می‌آیند و همراه شدن لبخند در کنار تماس چشمی، این جذابیت را افزایش می‌دهد. این مسئله در روابط عاطفی و روابط کاری اهمیت بسیاری دارد، اگر تماس چشمی خوبی داشته باشیم، مدیران و همکاران ما تمایل بیشتری برای تشکیل ربط با ما دارند و ربط چشمی ضعیف به‌گفتن نشانی از نبوده است اعتمادبه‌نفس محسوب می‌شود.

افزایش ظرفیت شناختی در زمان گفتگو

در مطالعه‌ای، فعالیت‌های مغز در زمان ربط چشمی مورد برسی قرار گرفت. پژوهشگران در این تحقیق فهمید شدند که با تشکیل ربط چشمی، قسمت‌های مختلفی از مغز به‌صورت همزمان فعال خواهد شد و توانمندی‌ افراد در حوزه‌های شناختی متعدد افزایش اشکار می‌کند. در ادامه، این حوزه‌ها شناختی را نام می‌بریم.

• حافظه کاری
• تصمیم‌گیری
• تنظیم خلق
• زمان‌بندی برنامه‌ها
• نوآوری و ابتکار

در نتیجه، با تشکیل تماس چشمی مشابه در زمان گفتگو، انجام فعالیت‌های شناختی و پیشبرد عمیق‌تر گفتگو برای هر دو طرف آسان‌تر می‌شود.

چطور ربط چشمی خود را تحکیم کنیم؟

تکنیک‌های بسیاری همانند «برقرار ربط چشمی پیش از اغاز گفتگو» یا «نگه داری ربط چشمی در بازه‌های ۴ الی ۵ ثانیه» برای تحکیم ربط چشمی وجود دارد. در ادامه، همه این تکنیک‌ها را نام می‌بریم.

در ادامه، هر کدام از روشهای ربط چشمی را مرور می‌کنیم تا به‌خوبی بدانیم که ربط چشمی چیست و چطور آن‌ را تحکیم کنیم.

۱. برقرار ربط چشمی پیش از اغاز گفتگو

قبل از این‌که اولین کلمه را گفتن کنیم، ربط چشمی خود را اغاز کرده باشیم و وقتی که ربط چشمی به‌خوبی برقرار شد، می‌توانیم گفتگوی چهره‌ به چهره خود را اغاز کنیم. همه این فرایند، کمتر از دو ثانیه طول می‌کشد اما تآثیر زیاد مساعد بر روی گفتگو دارد.

۲. نگه داری ربط چشمی در بازه‌های ۴ الی ۵ ثانیه

اگر نمی‌دانیم چه وقتی تماس چشمی ما تبدیل به زُل زدن می‌شود، می‌توانیم به‌صورت حدودی تماس چشمی خود را تا ۴ الی ۵ ثانیه برقرار کنیم و در ادامه، تلاش کنیم تا به محیط اطراف دقت داشته باشیم. در این صورت، تماس چشمی طبیعی تشکیل می‌کنیم و اعتمادبه‌نفس خود را با زبان بدن مناسب، به‌خوبی نشان می‌دهیم.

این چنین، تا جای ممکن برای قطع ربط چشمی، سر خود را پایین نبریم یا به‌ پایین نگاه نکنیم، مگر این‌که نوشته خاصی در پایین وجود داشته باشد. در علم زبان بدن مذاکره، انداختن نگاه به‌سوی پایین در تعامل های بین‌فردی نشانی از عدم وجود اعتمادبه‌نفس در افراد است.

۳. منفعت‌ بردن از دیگر تکنیک‌های زبان بدن

با این‌که ربط چشمی یکی از مؤثرترین عناصر زبان بدن برای افزایش نفوذ و جلب مطمعن مخاطب است، این تکنیک به‌تنهایی کارکرد زیاد محدودی دارد. اگر بتوانیم تماس چشمی خود را به‌همراه دیگر تکنیک‌های زبان بدن به‌کار ببریم، گمان پیروزی ما افزایش اشکار می‌کند. در ادامه، هر کدام از این تکنیک‌ها را نام می‌بریم.

• «تکان دادن سر» (Noding)
• لبخند زدن
• منفعت گیری از دست‌ها
• خم شدن به‌سمت جلو
• زاویه مشابه با مخاطب

اگر بر روی چند تکنیک به‌صورت همزمان مسلط شویم، قسمت‌های بیشتری از مغز را در تعامل های اجتماعی دچار می‌کنیم و در نتیجه، هر کدام از تکنیک‌ها را بهتر انجام خواهیم داد.

۴. حرکت نرم و آرام چشم‌ها

تماس چشمی خود را با حرکات سریع و تکانشی قطع نکنیم. هنگامی که نیاز داشتیم به محیط اطراف نگاه کنیم، به آرامی چشم‌های خود را حرکت دهیم و در ادامه، مجدد به چشم‌های مخاطب نگاه کنیم تا ربط چشمی برقرار شود. اگر با شدت بسیاری ربط چشمی را قطع کنیم، مخاطب فکر می‌کند که مضطرب یا عصبی هستیم.

۵. تماس چشمی در نزدیک به ۵۰ درصد از زمان گفتگو

هنگامی که با فردی در حال سخن بگویید کردن هستیم، از قانون ۵۰-۷۰ منفعت گیری کنیم. به‌ این‌معنی که نزدیک به ۵۰ تا ۷۰ درصد از زمان گفتگوی خود را به تماس چشمی تعلق دهیم. این زمان زمان، هم برای سخن بگویید کردن و هم برای مواقعی که در حال گوش دادن هستیم، زیاد مناسب است. اگر تماس چشمی بیشتر از ۷۰ درصد از زمان گفتگو را به خود تعلق دهد، حالت زُل زدن به خود می‌گیرد و می‌تواند با برداشت‌های خصمانه یا پرخاشگری همراه باشد.

۶. نگه داری کردن تعداد طبیعی پلک زدن

پلک زدن در زمان تماس چشمی اهمیت قابل توجهی دارد، پلک زدن بیشتر از حد نشان‌دهنده وجود استرس و سختی روانی در افراد است و عدم پلک زدن برای طویل مدت، می‌تواند به‌گفتن نشانه‌ای از سلطه‌پذیر بودن برداشت شود.

۷. ربط چشمی زیاد تر در زمان سخن بگویید کردن

افراد با جایگاه بالاتر در زمان گفتگو، استرس کمتری داشته و به‌صورت مستقیم‌تری به چشم‌های مخاطب نگاه می‌کنند و وقتی که در حال سخن بگویید کردن می باشند، ربط چشمی خود را در بازه‌های بلندتری نگه داری می‌کنند. در حالی‌که زمان گوش دادن، این ربط چشمی اندکی افت می‌یابد.

۸. ربط چشمی با همه افراد حاضر

هنگامی که در حال سخن بگویید کردن هستیم، همه افراد حاضر را مخاطب قرار دهیم و با همه آن‌ها ربط چشمی تشکیل کنیم. این علتمی‌شود تا هیچ کدام از اعضای جمع حس طرد شدن نکنند و همه آن‌ها دیده شوند. ربط چشمی با همه افراد حاضر در جمع نیاز به تمرین و اعتمادبه‌نفس بالا دارد و ویژگی افراد کاریزماتیک است.

۹. تحکیم اعتمادبه‌نفس

بزرگ‌ترین چالش افراد برای تشکیل ربط چشمی مؤثر، اضطراب شدیدی است که در زمان ربط چشمی توانایی می‌کنند. این اتفاق در روبه رو با افراد با جایگاه اجتماعی بالاتر، زیاد تر نقل می‌شود. برای افت این اضطراب، نیاز داریم پایه‌های اعتمادبه‌نفس خود را تحکیم کنیم.

هر چه مقدار به توانمندی‌های خود مطمعن بیشتری داشته باشیم، ربط چشمی برای ما راحت‌تر خواهد شد. در ادامه، راهکارهایی را برای تحکیم اعتمادبه‌نفس گفتن می‌کنیم.

• رسیدن به خودآگاهی: برای مثال، چه چیزی ما را خوشحال می‌کند و چه چیزی در زندگی برای ما مورد قیمت است.
• نوشتن فهرست پیروزی‌ها: با یادآوری پیروزی‌هایی که در طول زندگی داشته‌ایم، امید بیشتری برای رسیدن به پیروزی‌های آتی داریم.
• قیاس نکردن خویش با دیگران: برای مثال، آنچه که مردم از پیروزی‌های خود در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند، در بهترین حالت تنها بخشی از حقیقت است اما می‌تواند علتناامیدی و خشم ما شود. قرار گرفتن در معرض قیاس از مهم‌ترین دلایل نابود شدن اعتمادبه‌نفس است.
• تمرین «نه» گفتن: تمرین مخالفت با خواست‌های اجتماعی نیاز به قاطعیت بالایی دارد و به‌مرور تشکیل می‌شود اما کسب توانایی در «نه» گفتن، اعتمادبه‌نفس ما را در دیگر حوزه‌ها نیز افزایش می‌دهد. در این صورت، اعتمادبه‌نفس بیشتری خواهیم داشت و خودمان را در جایگاهی می‌بینیم که با افراد تماس چشمی داشته باشیم.
• به چالش کشیدن افکار سرزنش‌کننده: بزرگ‌ترین دشمن ما، «صدای سرزنش‌گر درونی» (Critical Inner Voice) است که برای انجام هر کاری ما را از ناکامی می‌ترسانند. تمرین‌های ذهن‌آگاهی کارآمدترین تمرین برای روبه رو با این افکار است.

تحکیم اعتمادبه‌نفس و داشتن قاطعیت در روابط بین‌فردی، از ضروریات داشتن ربط چشمی مناسب است. 

اشتباهات رایج حاضر در ربط چشمی چیست؟

اشتباهاتی همانند خیره شدن به مخاطب، زیاد پلک زدن، عدم ربط چشمی، ربط چشمی با فردی خاص در جمع یا به‌کار نبردن دیگر تکنیک‌های زبان بدن از رایج‌ترین اشتباهات افراد برای تشکیل ربط چشمی است. در ادامه، هر کدام از این ربط‌ها را توضیح می‌دهیم.

• خیره شدن به مخاطب: اگر تماس چشمی ما به‌صورت افراطی و مداوم باشد، مخاطب را معذب می‌کند و تأثیر منفی در ربط‌های کاری و بین‌فردی دارد. برای رخ ندادن این اتفاق، هر ۴ تا ۵ ثانیه به‌آرامی نگاهی به محیط اطراف یا دست‌های مراجع داشته باشیم. در این صورت، ۵۰ تا ۷۰ درصد از زمان گفتگو را ربط چشمی خواهیم داشت که عالی است.
• پلک زدن زیاد: پلک زدن زیاد اگر ناشی از شرایط محیطی نباشد (برای مثال، وزش باد)، نشان‌دهنده وجود استرس یا پوشاندن موضوعی خاص است.
• عدم ربط چشمی: آشکار است که عدم ربط چشمی نشان‌دهنده خجالتی بودن، وجود اضطراب و ناامنی است و حتی امکان پذیر مخاطب به صداقت ما شک کند.
• ربط چشمی با فردی خاص در جمع: اگر در زمان سخن بگویید در جمع، به فرد خاصی نگاه کنیم، به‌صورت غیرکلامی به دیگران مطلب می‌دهیم که چندان مورد قیمت نیستند یا وجود آن‌ها اهمیتی ندارد.
• به‌کار نبردن دیگر تکنیک‌های زبان بدن: ربط چشمی تنها مؤلفه از ربط غیرکلامی نیست و منفعت گیری نکردن از دیگر تکنیک‌ها همانند لبخند زدن، تکان دادن سر، متمایل شدن یا «عکس العمل آینه‌ای» (Mirroring)، علتمی‌شود تا ربط چشمی ما نیز حالتی مصنوعی به‌ خود بگیرد.

چطور با برقراری تماس چشمی در کانون دقت باشیم؟

تماس چشمی به خودی خود نشان از دقت ما به مخاطبان است، اما با مراعات اصولی همانند ربط چشمی با همه مخاطبان یا اندکی متمایل شدن به‌سمت مخاطبان، می‌توانیم در کانون دقت قرار بگیریم. در ادامه، این اصول را نام می‌بریم.

• ربط چشمی با همه مخاطبان: جوری که سر را به‌چرخانیم و همه افراد را مشاهده کنیم.
• نگاه نکردن به زمین یا به‌سمت پایین: پایین انداختن نگاه در زمان سخن بگویید، علتمی‌شود تا دیگران فکر کنند اعتمادبه‌نفس مقداری داریم و مضطرب هستیم.
• ابراز احساسات مطابق با محتوای گفتگو: برای مثال، اگر مخاطب در حال گفتن موضوعی ازردهکننده است، حالت صورت خود را جدی‌تر کنیم و اگر محتوای نشاط را تعریف می‌کند، لبخند بزنیم.
• اندکی متمایل شدن به‌سمت مخاطب: اندکی بدن خود را به‌سمت مخاطب خم کنیم تا دقت خود را زیاد تر نشان دهیم.
• تکان دادن سر در زمان گفتن کلمات مهم: این کار به مخاطب مشخص می کند که به‌طور کامل همراه سخن بگویید‌های او هستیم.
• کنار گذاشتن موبایل و هر چیز حاشیه‌ای همانند منو رستوران: مخاطب فهمید می‌شود که خودمان را با موضوعات حاشیه‌ای مشغول کرده‌ایم و این نشان از اضطراب و عدم اعتمادبه‌نفس است.
• منفعت گیری از اصوات یا کلمات قبول در زمان سخن بگویید مخاطب: برای مثال، بله، درسته، آهان، اوهوم یا متوجهم
• منفعت گیری از دست‌ها در زمان سخن بگویید کردن: منفعت گیری از دست‌ها علتمی‌شود تا بیشترین دقت ممکن را جلب کنیم و در عین حال، راحت‌تر می‌توانیم سخن بگویید کنیم.

همه این ویژگی‌ها علتمی‌شود تا به شخصیت کاریزماتیک و دلنشین تبدیل شویم و فهمید شویم که تأثیر قرار گرفتن دیگر تکنیک‌های جذابیت در کنار ربط چشمی چیست.

سؤالات متداول

حال که می‌دانیم ربط چشمی چیست و با راهکارهای تحکیم آن آشنا شده‌ایم، در انتهای این نوشته از مجله فرادرس می‌توانیم به سؤالات حاضر در این حوزه جواب دهیم.

ربط چشمی مثلثی چیست؟

تکنیک ربط چشمی مثلثی روشای از ربط چشمی عاشقانه است و شامل سه زاویه چشم ما، چشم مخاطب و دهان مخاطب می‌شود. در این تکنیک، ابتدا به‌نظر می‌آید که در حال نگاه کردن به یکی از چشم‌های مخاطب هستیم و در ادامه، به‌شدت نگاه خود را به دهان مخاطب بر می‌گردانیم و سپس، به چشم دیگر او نیمه‌نگاهی می‌اندازیم. این سه قسمت بدن در ربط‌های بین‌فردی به مثلث طلایی معروف است.

ربط چشمی نشانه چیست؟

ربط چشمی در روابط بین‌فردی نشان از احترام و همراهی افراد است. وقتی که ربط چشمی تشکیل می‌کنیم، یعنی تمایل داریم تا به ربط ادامه دهیم و اعتمادبه‌نفس مناسبی برای ادامه گفتگو داریم. ربط چشمی از ضروریات تشکیل روابط بین‌‌فردی مثبت است.

ربط چشمی عاشقانه چیست؟

ربط چشمی پایدار و محبت‌آمیزی که به‌همراه لبخند بوده و با بزرگ شدن مردمک چشم‌ها همراه باشد، شیوه زیاد قدرتمندی برای ابراز محبت و این چنین، تشکیل علاقه بین‌فردی است. در یک تحقیقی از مجله پژوهش و شخصیت، از زوج‌های دو نفره از جنس ناموافق خواست می‌شود تا برای دو دقیقه ربط چشمی پایداری به‌همراه لبخند داشته باشند، همین زمان کافی می بود تا این افراد، حس محبت بسیاری کنند و حتی یکی از زوج‌های حاضر در این پژوهش، در نهایت با یکدیگر ازدواج کردند.

ربط چشمی در فن گفتن چیست؟

ربط چشمی یکی از روشهای ربط غیرکلامی است و در عین حال، ابزار زیاد قدرتمندی برای رساندن صحیح و کامل مطلب‌های کلامی و فهمیدن بهتر حرف های‌های مخاطب است. با منفعت گیری از ربط چشمی، می‌توانیم مطلب‌های کلامی خود را نیز با کیفیت زیاد بهتری منتقل کنیم. برای تشکیل ربط چشمی، کافی‌ست که قبل از اغاز سخن بگویید، به چشم‌های مخاطب نگاه کنیم و در ادامه، گفتگو را اغاز کنیم.