چرا کارگران و کارمندان جستوجو شغل دوم و سوم می‌روال؟_طلوع شرق

افزایش هزینه‌های زندگی، تورم بالا و افت قوت خرید، از جمله با اهمیت ترین عوامل سوق دادن افراد به سمت چند شغله بودن است. تعداد بسیاری از کارگران و کارمندان با حقوق و دستمزد جاری خود نمی توانند هزینه‌های زندگی را پرداخت کنند و برای جبران این کمبود، به جستوجو منبع های درآمدی زیاد تر می‌گردند. بعضی اوقات موارد، حقوق و دستمزد پرداختی به کارگران و کارمندان ناکافی است و آنها را ناچار به جستجوی شغل دوم و سوم می‌کند. از طرف دیگر امکان پذیر ناپایداری شرایط اقتصادی و هراس از دست دادن شغل، علتشود برخی افراد به جستوجو شغل دوم و سوم باشند تا در صورت از دست دادن شغل مهم، منبع درآمد فرد دیگر داشته باشند. گروهی دیگر نیز برای رسیدن به اهداف مالی خود همانند خرید خانه، ماشین یا تحصیل فرزندان، به جستوجو شغل دوم و سوم می‌گردند یا ریسک ورود به بازار‌هایی همانند ارز دیجیتال، بورس و دلالی را به جان می‌خرند احتمالا بخت و اقبال همراهشان می بود.

افزایش هزینه‌ خانوار

مخارج خانوار ایرانی در سال ۱۴۰۱، ماهی ۱۱ میلیون و ۴۲۹ هزار تومان می بود. مرکز آمار در آن گزارش که آخرین گزارش رسمی از دخل و خرج خانوار ایرانی است، متوسط درآمد خانوار را ۱۳ میلیون و ۹۱۳ هزار تومان خبرداد. 

دو سال قبل و مرکز آمار باید در مرداد امسال گزارش خود را به‌روزرسانی می‌کرد تا بدانیم در سال ۱۴۰۲ حالت زندگی ایرانی‌ها چطور بوده، اما به هر دلیلی فعلا این گزارش در دسترس نیست؛ به این علت خودمان محاسبات را با دقت به تورم ۴۱ درصدی سال ۱۴۰۲ و تورم سال ۱۴۰۳ که تا اینجا ۳۲ درصد اظهار شده، به روزرسانی می‌کنیم.

متوسط هزینه خانوار در سال ۱۳۹۷، سه میلیون و ۲۷۷ هزار تومان بوده است. این رقم در سال‌های سپس به ترتیب به سه میلیون و ۹۵۳ هزار تومان (۱۳۹۸)، پنج میلیون و ۱۷۸ هزار تومان (۱۳۹۹)، هفت میلیون و ۷۰۸ هزار تومان (۱۴۰۰) و در سال ۱۴۰۱ تا ۱۱ میلیون و ۴۲۹ هزار تومان افزایش اشکار کرد.

سال ۱۴۰۲ را با تورم نزدیک به ۴۱ درصد پشت سر گذاشتیم و تورم سالیانه سال ۱۴۰۳ تا الان معادل ۳۲ درصد برآورد شده است. به این ترتیب متوسط هزینه خانوار سال ۱۴۰۲ در حالت خوشبینانه به ۱۶ میلیون و ۱۱۵ هزار تومان می‌رسد و امسال هزینه زندگی به طور متوسط ماهی ۲۱ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان برآورد می‌شود.

درآمد خانوار هم در همه سال‌های قبل افزایش اشکار کرده است. شش سال پیش هر خانوار به طور متوسط ماهی سه میلیون و ۶۳۴ هزار تومان درآمد داشت. این رقم در سال‌های سپس به ترتیب به چهار میلیون و ۵۰۸ هزار تومان (۱۳۹۸)، شش میلیون و ۲۲۳ هزار تومان (۱۳۹۹)، ۹ میلیون و ۳۶۸ هزار تومان (۱۴۰۰)، ۱۳ میلیون و ۹۱۳ هزار تومان (۱۴۰۱) افزایش اشکار کرد.

متوسط درآمد خانوار با دقت به روال تورم در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ می‌تواند به ترتیب تا ۱۸ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان (۱۴۰۲) و ۲۴ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان (۱۴۰۳) افزایش اشکار کرده باشد.

قیاس متوسط هزینه و درآمد ایرانی‌ها در شش سال قبل

سال	متوسط درآمد ماهیانه	متوسط هزینه ماهیانه
۱۳۹۷	سه میلیون و ۶۳۴ هزار تومان	سه میلیون و ۲۷۷ هزار تومان
۱۳۹۸	چهار میلیون و ۵۰۸ هزار تومان	سه میلیون و ۹۵۳ هزار تومان
۱۳۹۹	شش میلیون و ۲۲۳ هزار تومان	پنج میلیون و ۱۷۸ هزار تومان
۱۴۰۰	۹ میلیون و ۳۶۸ هزار تومان	هفت میلیون و ۷۰۸ هزار تومان
۱۴۰۱	۱۳ میلیون و ۹۱۳ هزار تومان	۱۱ میلیون و ۴۲۹ هزار تومان
۱۴۰۲	۱۸ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان	۱۶ میلیون و ۱۱۵ هزار تومان
۱۴۰۳	۲۴ میلیون و ۹۶۰ هزار تومان	۲۱ میلیون و ۲۷۲ هزار تومان

 

 

 

 

 

 

 

 

غیرخوراکی‌ها طبق معمول ۷۰ تا ۸۰ درصد کل هزینه خانوار را به خود تعلق می‌دهد و سهم هزینه خوراکی به ۲۰ تا ۳۰ درصد می‌رسد

هزینه مسکن و اجاره‌نشینی

قیمت مسکن از مرداد ۱۴۰۳ به سپس اظهار نشده با این حال بر پایه نرخ‌های اعلامی آگهی‌های آنلاین، می‌توان متوسط قیمت هر مترمربع مسکن را نزدیک به ۱۱۷ میلیون تومان در نظر گرفت.

قیمت خانه ۸۰ متری با در نظر گرفتن متوسط قیمت ۱۱۷ میلیون تومان، حدودا ۹ تا ۱۰ میلیون تومان می‌شود. در غیاب آمار رسمی این چنین، اجاره مسکن در تهران را معادل متری ۴۰۰ هزار تومان در نظر می‌گیرند. این یعنی مستاجر واحدی ۸۰ متری، بدون احتساب پول پیش باید ماهی ۳۲ میلیون اجاره بپردازد یا توانایی پرداخت رقمی معادل یک میلیارد و ۶۶ میلیون تومان رهن کامل را داشته باشد.

مستاجران تهرانی، راه‌حل میانه ۵۳۳ میلیون پول پیش و ماهی ۱۶ میلیون تومان اجاره را هم می‌پسندند. متوسط اجاره هر مترمربع واحد مسکونی در کلانشهر‌های کرج، شیراز، اصفهان، به ترتیب ۲۲۹ هزار تومان، ۲۱۴ هزار تومان و ۲۰۰ هزار تومان است و در مشهد و تبریز مستاجران باید برای هر مترمربع واحد مسکونی ۱۷۰ هزار تومان و ۱۶۰ هزار تومان اجاره بدهند. جدول زیر با پشتیبانی فرمول تبدیل رهن به اجاره مشخص می کند، مستاجران با داشتن پول پیش، در هر کدام از این شهر‌ها بابت خانه ۸۰ متری، باید چه مقدار اجاره بپردازند.

جدول رقم اجاره در شش کلانشهر ایران

شهر	اجاره هر متر	کل اجاره ماهیانه	رهن کامل	رهن + اجاره
تهران	۴۰۰ هزار تومان	۳۲۰۰۰۰۰۰	یک میلیارد و ۶۶ میلیون	۵۳۳ + ۱۶
کرج	۲۲۹ هزار تومان	۱۸۳۲۰۰۰۰	۶۱۰ میلیون	۲۵۰ + ۱۰.۸
شیراز	۲۱۴ هزار تومان	۱۷۱۲۰۰۰۰	۵۷۰ میلیون	۲۵۰ + ۹.۶
اصفهان	۲۰۰ هزار تومان	۱۶۰۰۰۰۰۰	۵۳۳ میلیون	۲۵۰ + ۸.۵
مشهد	۱۷۰ هزار تومان	۱۳۶۰۰۰۰۰	۴۵۳ میلیون	۲۵۰ + ۶.۱
تبریز	۱۶۰ هزار تومان	۱۲۸۰۰۰۰۰	۴۲۶ میلیون	۲۵۰ + ۵.۳

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هزینه خورد و خوراک خانوار

هزینه خانوار از منظر مرکز آمار به دو قسمت خوارکی و غیرخوراکی تقسیم می‌شود. مسکن را در دسته غیرخوراکی‌ها قرار خواهند داد و با مواردی همانند پوشاک و آموزش جمع می‌بندند. غیرخوراکی‌ها طبق معمول ۷۰ تا ۸۰ درصد کل هزینه خانوار را به خود تعلق می‌دهد و سهم هزینه خوراکی به ۲۰ تا ۳۰ درصد می‌رسد.

هزینه خوارکی خانوار سال ۱۳۹۷، به طور متوسط ماهی ۷۸۷ هزار و ۵۴۱ تومان بوده که در سال سپس به ۹۷۹ هزار و ۴۰۸ هزار تومان افزایش اشکار می‌کند. سال سپس به یک میلیون و ۳۴۲ هزار و ۴۵۰ تومان و سال ۱۴۰۰ به دو میلیون و ۵۴ هزار و ۴۷۵ تومان افزایش اشکار می‌کند.

هزینه خوراکی سال ۱۴۰۱، مطابق گزارش رسمی مرکز آمار به ماهی سه میلیون و ۱۴۰ هزار تومان رسیده است. دقیقا همان‌جایی که روایت رسمی متوقف شده و برای تخمین اعداد در سال‌های سپس باید دست به دامن ماشین حساب و تخمین بر پایه تورم شویم. 

متوسط هزینه خوراکی با احتساب تورم ۴۱ درصد سال ۱۴۰۲ را ماهی چهار میلیون و ۴۲۸ هزار تومان و در سال ۱۴۰۳، با احتساب تورم ۳۲ درصدی، پنج میلیون و ۸۴۴ هزار و ۵۰۰ تومان در نظر بگیریم. سهم هزینه غیرخوراکی از کل هزینه‌ها، در این سال‌ها به ترتیب تا ۱۱ میلیون و ۶۸۷ هزار تومان و ۱۵ میلیون و ۴۳۷ هزار تومان بالا می‌رود. جدول زیر مشخص می کند به چه علت برخی از کارمندان و کارگران جستوجو شغل دوم و سوم می‌رود و چرا دسته‌ای دیگر خطر را به جان می‌خرند تا از محل بازار‌های پرریسک همانند ارز دیجیتال، ارز و طلا درآمد بیشتری کسب کنند.

جدول قیاس هزینه و درآمد خانوار

سال	هزینه خوراکی	هزینه غیرخوراکی	کل هزینه	درآمد
۱۳۹۷	۷۸۷۵۴۱	۲۴۸۹۳۵۰	۳۲۷۷۰۰۰	۳۶۳۴۰۰۰
۱۳۹۸	۹۷۹۴۰۸	۲۹۷۳۷۵۰	۳۹۵۳۰۰۰	۴۵۰۸۰۰۰
۱۳۹۹	۱۳۴۲۴۵۰	۳۸۳۵۸۱۶	۵۱۷۸۰۰۰	۶۲۲۳۰۰۰
۱۴۰۰	۲۰۵۴۴۷۵	۵۶۵۴۰۰۰	۷۷۰۸۰۰۰	۹۳۶۸۰۰۰
۱۴۰۱	۳۱۴۰۰۰۰	۸۲۸۸۶۵۰	۱۱۴۲۹۰۰۰	۱۳۹۱۳۰۰۰
۱۴۰۲	۴۴۲۸۰۰۰	۱۱۶۸۶۹۹۶	۱۶۱۱۵۰۰۰	۱۸۹۱۰۰۰۰
۱۴۰۳	۵۸۴۴۵۰۰	۱۵۴۲۶۸۳۵	۲۱۲۷۲۰۰۰	۲۴۹۶۰۰۰۰