درمان آلزایمر با منفعت گیری از ترکیبات ضد پیری_طلوع شرق

اعضای یک گروه پژوهشی از دانشگاه دالهاوزی کانادا به سرپرستی سلطان درویش (Sultan Darvesh) کشف کردند که برخی از ترکیبات ضد پیری، معروف به سنولیتیک، می‌توانند آنزیم‌های زیان اور مغز مرتبط با بیماری آلزایمر را (بدون تأثیر بر آنزیم‌های سالم) مسدود کنند.

سنولیتیک‌ها ترکیباتی می باشند که به پاک‌سازی سلول‌های صدمه‌دیده یا «زامبی»، که با افزایش سن تشکیل خواهد شد و در تشکیل التهاب و اختلال کارکرد بافت دخیل می باشند، پشتیبانی می‌کنند. یافته‌های این پژوهش، راه را برای طراحی درمان‌های ایمن‌تر برای محافظت از حافظه و سلامت مغز سالمندان هموار می‌کند.

بیماری آلزایمر یکی از شایع‌ترین علل از دست‌ دادن حافظه و زوال عقل است. یکی از مشخصه‌های این بیماری، تجمع توده‌های پروتئینی چسبنده در مغز است که به پلاک‌های آمیلوئید بتا معروف می باشند. دو آنزیم استیل کولین استراز (AChE) و بوتیریل کولین استراز (BChE)، در نزدیکی این پلاک‌ها یافت خواهد شد. این آنزیم‌ها نقش مهمی در کارکرد مغز ایفا می‌کنند؛ اما وقتی که به پلاک‌ها بچسبند به پیشرفت آلزایمر نیز پشتیبانی می‌کنند. هم‌اکنون برای مقابله با این مشکل، از داروهایی منفعت گیری می‌شود که این آنزیم‌ها را مقصد قرار خواهند داد؛ اما طبق معمولً آن‌ها طبق معمولً هم اَشکال زیان اور و هم سالم آنزیم‌ها را مسدود می‌کنند که می‌تواند عوارض جانبی ناخواسته تشکیل کند.

پژوهشگران برای یافتن یک راه‌حل بهتر، شش ترکیب دارای خواص ضد پیری یا تحکیم‌کننده مغز را آزمایش کردند. آن‌ها می‌خواستند بدانند که آیا این ترکیبات می‌توانند فقط اَشکال آنزیم‌های زیان اور استیل کولین استراز و بوتیریل کولین استراز مرتبط با بیماری آلزایمر را مسدود کنند یا خیر.

پژوهشگران با منفعت گیری از مثالهای بافت مغز بیماران مبتلا به آلزایمر و سنجش فعالیت آنزیمی آن‌ها، دریافتند که ترکیباتی همانند داساتینیب (dasatinib) و نینتدانیب (nintedanib) که هر دو ماده‌ سنولیتیک می باشند، می‌توانند اَشکال استیل کولین استراز و بوتیریل کولین استراز مرتبط با پلاک‌های آمیلوئید بتا را مسدود کنند؛ ولی بر آنزیم‌های طبیعی مغز تأثیری نگذارند.

همه ترکیبات به یک اندازه خوب نبودند؛ اما پژوهشگران امکان پذیر با تمرکز بر تفاوت‌های بین اَشکال سالم و ناسالم آنزیم‌ها بتوانند درمان‌های دقیق‌تر و مؤثرتری برای آلزایمر طراحی کنند؛ این روش امکان پذیر حافظه را بهبود بخشد، التهاب را افت دهد و از عوارض جانبی درمان‌های جاری آلزایمر جلوگیری کند.

گزارش این پژوهش در مجله اِیجینگ (Aging) انتشار شده است.